Vorige week op vrijdag 18 januari was het 50 jaar geleden. Wat werd schaatsminnend Nederland verwend met oude beelden en een reünie van de Helden van de Tocht der Tochten. Jeen van de Berg, Jan Uitham en Reinier Paping kwamen samen in het Hindelooper Schaatsmuseum om elkaar te zien en om weer te vertellen over hun belevenissen. Met de gaskachel op de hoogste stand en nog natte laarzen van de sneeuw keek ik mee.
Ze reden op studentenhaver en een plak chocola, verzorging was er niet. Fonkelogen, Bonkevaart, taps toelopende plooirokken boven lachende monden. Van de Berg is nog altijd fel; hij had moeten winnen, want Paping is getrokken.
De winter van 1963. De winter begon in 1962 nog romantisch met een witte kerst, maar de sneeuw bleef liggen tot in maart. In drie maanden volgden vijf koudegolven elkaar op en sneeuwde het 37 dagen. Het vroor al hard in november, glunderen ze. Niks bijna lente in januari en dan twee weken vorst.
Ik graaf in mijn geheugen en later in mijn fotoboek. Daar vind ik maar één fotootje uit die winter, vierkant, zwart-wit. Het is genomen uit het raam van de slaapkamer van mijn ouders. De fotograaf (mijn vader of broer) kiekt de Provincialeweg waar de sneeuw net als nu tot hopen aan de kant geveegd is. Inmiddels half zwart door alle pekel en troep. Net als nu. In de dakgoot ligt van het dak afgegleden sneeuw. De Provincialeweg is de hoofdstraat van ons dorp. Er is staat maar één auto op de foto. In de zomer van 1961 werd deze klinkerweg geasfalteerd. Een belangrijk moment in een kinderleven. Ruik ik ergens smeltend asfalt, dan ben ik weer in Bunnik.
Paping: “Het stuk voorbij Franeker werd de Hel van het Noorden genoemd. Ik wilde wel even van het ijs en vroeg aan een man die naast het ijs stond met een lange leren jas of ik even op die jas mocht liggen. Deze man legde spontaan zijn jas op de sneeuw en zo kon ik een momentje gaan liggen met de benen in de lucht. Een paar minuutjes maar hoor. Ik kon zo de benen los schudden en ging daarna weer op de schaats.”
Een week na de reünie wordt het NK Marathon op het Veluwemeer gereden. Mooi dat het weer kan in Nederland. De mannen schaatsen 100, de vrouwen 70 km.
Er is niemand die even op een jas gaat liggen.